چهار طاقی چلاقد (بقعه چلاقی) در فاصله ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر مشهد و در یک کیلومتری روستای چلاقی قرار گرفته است. بنا چهار طاقی چلاقد متعلق به دوره تیموری یا سلجوقیان است. بقعه چلاقی دارای زیر بنایی تقریبی ۸۶ متر مربع و به شکل ۴ ضلعی است و شالوده‌ای از سنگ و دیوارهای آجری شکل و دارای گنبدی مدور و دو پوسته است. چهار طاقی چلاقد در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس: روستای چلاقی

بر سطح صخره‌ای در کنار راه مشهد به سمت کلات و در دره کلارده سنگ نوشته‌ای به طول یک متر که ده سطر با خط ثلث بر روی آن نوشته شده دیده می‌شود این سنگ نوشته کتیبه خان تاشی نامیده می‌شود. در زبان ترکی، به کتیبه خان تاشی سنگ خان گفته می‌شود. سنگ نگاره کتیبه خان تاشی مربوط به دوره‌ی صفوی بوده و متن آن در باره شیبک خان ازبک و عقب نشینی آن به مرو است.

آدرس: دهستان کارده، بین روستای ال و روستای سیج

• مشاهده موقعیت کتیبه خان تاشی روی نقشه مشهد

سنگ نگاره (شتر سنگ) در کنار جاده مشهد به شاندیز و نزدیک به روستای درخت بید قرار گرفته است. سنگ‌های بزرگی به نام شتر سنگ وجود دارد که بر روی این سنگ‌ها تصاویری از بز کوهی، گاو میش، شیر و انسان‌های شکارچی دیده می‌شود و قدمت این سنگ نگاره‌ها به دوران نو سنگی بر میگردد.

آدرس: جاده مشهد، شاندیز

معماری میل اخنگان یا برج اخنگان مشهد، آن را متعلق به دوره تیموری و قرن نهم هجری نشان می‌دهد. برج اخنگان در۲۲ کیلومتری شمال شهر مشهد و در روستای  اخنگان است. برج اخنگان، مقبره بنای آجری دارد و ارتفاع آن ۱۷ متر می‌باشد. میل اخنگان بر روی سکوی مدوری با هشت نیم ضلعی قرار گرفته‌ است و نمای خارجی آن علاوه بر دارا بودن شکل مدور با هشت نیم ستون الحاقی تزئین شده‌ است. بر راس بنای میل اخنگان گنبدی از نوع مخروطی قرار گرفته که با کاشی‌های لاجوردی و فیروزه‌ای در نوارهای افقی تزئین شده‌ است.

آدرس: شمال شرقی توس، روستای اخنگان

• مشاهده موقعیت میل اخنگان روی نقشه مشهد

حمام مهدی قلی بیک یا حمام شاه مشهد، از سال هشتاد و پنج به موزه مردم شناسی تبدیل شده است و وقف آستان قدس رضوی می باشد. بنا حمام شاه مشهد متعلق به دوران صفوی است و در راسته‌ی بازار بزرگ و نزدیک به مسجد شاه یا هفتاد و دو تن است. حمام مهدی قلی بیک دارای  مجموعه‌‌ای از فضاهای متعدد مانند سربینه، هشتی، گرمخانه، آتشخانه و چاله حوض یا محل آبتنی بوده و بزرگترین و زیباترین بخش آن بخش بینه حمام با هشت ستون و تزئینات نقاشی‌های زیبا است.

آدرس: مشهد، انتهای اندرزگو سیزده

• مشاهده موقعیت حمام شاه روی نقشه مشهد

رباط طرق در ۵ کیلومتری جاده مشهد – نیشابور قرار گرفته است و دارای دو کاروانسرا که متعلق به دوران‌های صفویه و قاجاریه است، می‌باشد. البته باستانشناسان  بقایای یک حمام تاریخی را در غرب رباط طرق مشهد در اطراف این کاروانسرا کشف کردند و کشف این حمام در مجاورت رباط طرق که آخرین اقامتگاه قبل از شهر مشهد است، نشان می‌دهد زائران حرم امام رضا (ع)،  قبل از ورود به این شهر، ضمن استحمام، غسل زیارت نموده و برای پابوسی آن حضرت آماده می‌شدند.

آدرس: مشهد، کیلومتر ۵ جاده نیشابور

مدرسه میرزا جعفر مشهد به همت میرزا جعفر سروقدی از بازرگانان معروف خراسان در دوران صفوی در مشهد بنا شده است. مدرسه میرزا جعفر در ضلع شمالی صحن انقلاب حرم امام رضا (ع) قرار گرفته و دارای کتابخانه زیبا، تاریخی و هنری است و بنا با مقرنس، کاشیکاری معرق و کتیبه‌های بسيار کم‌ نظير تزئین شده است. ايوان نفيس و کتابخانه مدرسه میرزا جعفر همچنان به صورت اوليه باقی مانده است و هيچ آسيبي به آن نرسيده است. مدرسه میرزا جعفر مشهد به گفته آیت الله خامنه‌ای  مرکز معنوی حوزه علميه مشهد است. مدرسه میرزا جعفر مشهد در حال حاضر جزء دانشگاه علوم اسلامی رضوی می‌باشد.

آدرس: مشهد، ضلع شمالی صحن انقلاب حرم امام رضا (ع)

• مشاهده موقعیت مدرسه میرزا جعفر روی نقشه مشهد

ساخت مدرسه نواب (صالحیه نواب) مشهد بر میگردد به دوران صفوی و به خاطر اینکه ساخت بنا مدرسه نواب به همت ابوصالح رضوی انجام گرفته است، مدرسه نواب به نام صالحیه نواب نیز شناخته می‌شود. مدرسه نواب هم اکنون در خیابان شیرازی مشهد واقع شده است. بنا صالحیه نواب مشهد در سه طبقه و با ۷۵ حجره یا اتاق ساخته شده است و امروزه نیز به عنوان یکی از مدارس علمیه‌ی تخصصی حوزه علمیه خراسان فعال است.

آدرس: مشهد، خیابان شیرازی، نرسیده به حرم امام رضا(ع)، جنب مسجد ملاهاشم

• مشاهده موقعیت مدرسه نواب روی نقشه مشهد

شاید کمتر کسی بداند حکیم ابوالقاسم فردوسی شاعر حماسی سرای کشورمان در روستایی به نام پاژ چشم به جهان گشود. روستای تاریخی پاژ توس در ۱۵ کیلومتری شمال شهر مشهد و در تقاطع جاده کارده به کلات نادری قرار دارد.  در ۷۰۰ متری شمال غرب روستای پاژ توس دو تپه دیده می‌شود که اهالی روستای پاژ توس آن را قلعه کهنه پاژ می‌نامند. از قلعه کهنه پاژ سفال‌های رنگارنگ و لعابدار و آثار و بقایای پاژ قدیم کشف شده و نشان از تداوم مدنیت پاژ در سده‌های اولیه بعد از ظهور اسلام تا قرن نهم و دهم هجری است.

آدرس: جاده کیلومتر ۱۵ کلات، روستای تاریخی پاژ

• مشاهده موقعیت روستای پاژ توس روی نقشه مشهد

مصلای پایین خیابان مشهد، در قسمت شرقی شهر مشهد و در واقع یک کیلومتری ضلع شرقی پایین خیابان و در حاشیۀ بلوار مصلی قرار دارد. مصلی پایین خیابان مربوط به دوره صفویه و در زمان شاه سلیمان ساخته شده است. بنا مصلی پایین خیابان دارای یک ایوان بلند و رو به قبله و دو رواق در طرفین و یک گنبد آجری است و تزئینات بنا مصلی پایین خیابان نیز کاشیکاری‌های معرق و مقرنس گچی است.

آدرس: مشهد، بلوار مصلی (پایین خیابون)

• مشاهده موقعیت مصلی پایین خیابان روی نقشه مشهد